Ekonomi bültenlerinde çok sık rastladığımız bir kavram olan “cari açık” ekonominin gidişatını dolayısıyla da yatırımcıları ilgilendiren bir kavramdır. Cari açık kısaca söylemek gerekirse bir ülkeye giren döviz miktarının çıkan döviz miktarından az olması durumudur. Bir diğer açıdan bakarsak bir ülkenin ithalatı ihracatından az ise cari açık oluşur. Cari açık dengesini sağlayan 3 önemli kalem vardır. Bunlar;
-Devletlerin aralarında yapılan ithalat ve ihracatlar: Bu en önemli cari denge kalemidir. Bir ülkenin en önemli döviz kaynağı ihracattır. Döviz harcaması ise yaptığı ithalattır. Pek çok yerde cari açık İthalat ve ihracat farkı olarak tanımlanır.
-Hizmetler hesabı: Devletler arasında hizmet sektöründe yapılan ticaret sonucu ülkeye girip çıkan döviz miktarının belirlendiği kalemdir. Ülkeler sadece mal ithal edip ihraç etmezler. Turizm, sigortacılık gibi sektörler sayesinde de ülkelere döviz girebilir veya çıkabilir.
-Transferler hesabı: bu kalem ülkenin yurt dışında çalışan vatandaşlarının ülkeye getirdiği döviz miktarını ve o ülkede çalışan yabancıların ülke dışına çıkardığı miktarları ifade eder.
Bir ülkenin gelişmişlik oranı uzun vadede cari açığı ile ters orantılıdır. Yani cari açığı büyük olan ülkeler uzun vade de ekonomik refah seviyesi olarak gerilerler. Ancak Cari açık kısa vadede güçlü ekonomiler için sakınca doğurmayabilir. Ekonomisi güçlü olan ülkeler bazı zamanlarda çeşitli yatırımlar için ithalata yönelebilirler. Bu durum ülke dışına döviz çıkışını sağlayacağı için cari açık büyür. Fakat yapılan yatırımlar doğru ise uzun vadede cari denge sağlanır ve cari açık ya kapanır ya da azalır. Bir ülkenin ekonomisini genel olarak değerlendirirken cari açığına mutlaka bakmak gerekir. Ancak bu genel bir sonuca varmak için yeterli değildir. Cari açığı sağlayan durumlar iyi değerlendirilmelidir. Örneğin Türkiye gibi büyük ekonomisi olan bir ülke yıllardır Cari açık sorunuyla boğuşuyor. Hatta bu yüzden bazı yorumcular yıllardır bir ekonomik krizin kapıda olduğunu söylüyorlar. Ancak bekledikleri ekonomik kriz henüz yaşanmadı. Bunun sebebi ülkemizin güçlü ve büyüyen ekonomisidir. Cari açığa sebep olan yatırımlar zamanla hayata geçiyor ve ülkeye tekrar döviz girmesini sağlıyorlar. Bu sebepten Cari açığımız son yıllarda ekonomik büyümemize oranla azalmakta.
Gördüğünüz gibi bir ülke ekonomisi için hayati konulardan olan cari denge yatırımcılar içinde önemli bir konudur. Yazılarımda her zaman iyi bir yatırımcının ekonomik piyasa koşullarını iyi takip etmesi gerektiğini belirtiyorum. Eğer sizde başarılı bir yatırımcı olmak istiyorsanız Ekonomiyi ve ekonomiye yön veren kalemleri iyi takip etmek ve doğru yorumlamak zorundasınız. Böylece finans piyasalarındaki olası dalgalanmaları kısa ve orta vadede doğru tahmin ederek doğru yatırımlar yapabilirsiniz. Ekonomiye yön veren diğer kalemleri de başka yazılarımda işleyeceğim.
