Yatırımlarını borsada veya forex piyasalarında değerlendirenlerin en sık karşılaştığı kavramlardan bir tanesi de “parite” dir. Parite en çok döviz birimleriyle birlikte kullanılır. Parite bir ülkenin para birimin başka bir ülke para birimi karşısındaki değerine verilen isimdir. Başka bir deyişle para birimi çiftlerine parite denir. Özellikle forex piyasalarında döviz işlemleri pariteler şeklinde yapılır. Ülkelerin para birimlerinin birbirleri karşısında değer kazanıp kaybetmesi yatırımcılar için bir kazanç kaynağı olabilir. Döviz pariteleri ayrıca majör para birimlerinin birbirleri karşısındaki değerlerini gösterdiği için temsil ettikleri ülkelerin ve toplulukların ekonomik durumunu gösteren bir işarettir.
Paritede ilk para biriminin değeri ikincisinin karşısındakine göre değerini gösterir. Yani Euro değerini 2 birim dolar değerini ise 1 birim olarak düşünürsek EUR/USD paritesi 2’dir. Döviz paritesi ile yapılan işlemlerde ortaya çıkan kar veya zarar değeri ise ikinci para birimi cinsinden ifade edilir. Yani EUR/USD paritesi ile bir işlem yapmanız durumunda ortaya çıkan sonuç USD para birimi ile hesaplanır.
Para birimleri majör ve minör para birimleri olmak üzere ikiye ayrılırlar. Majör para birimleri dünyada en büyük ekonomiye sahip ülkelerin para birimlerdir. Diğer ülkelerin para birimlerine ise minör para birimleri denilir. Paritelerde ise iki majör para biriminden oluşan pariteye “majör parite”. Minör para birimlerinden oluşanlar ise “minör parite” olarak adlandırılırlar. Eğer parite bir majör bir de minör para biriminden oluşuyorsa minör parite veya egzotik parite denilmektedir. Örneğin USD/TRY paritesi bir minör paritedir. Minör pariteler majör paritelere göre işlem hacimleri daha düşük oldukları için daha çok yerel yatırımcılar tarafından tercih edilirler. Majör pariteler ise dünyanın her ülkesinden yatırımcının ilgisini çeker ve yatırımlarını etkiler. Yatırımcıların en çok işlem yaptıkları pariteler şunlardır:
Parite Çeşitleri
EUR/USD paritesi: Euro, dolar ilişkisini gösteren paritedir Dünyada finans piyasalarında en çok yatırım yapılan paritedir. Bunu sebebi dünyanın en büyük iki ekonomisine ait bu para birimlerinin ekonomik dalgalanmalarda hızlı değişimler göstermesidir. Bu durum yatırımcıların ilgisini fazlasıyla çeker.
USD/JPY paritesi: Dolar ve Japon yeni arasındaki değişimleri gösteren paritedir. Japonya ekonomisinin hızlı yükselişi sonucu bu parite de hızlı dalgalanmalar oluşur. Bu da yatırımcılar için hem karlı hem de riskli olmasını sağlar.
GBP/USD paritesi: İngiliz sterlini ve Amerikan doları arasındaki değişimleri gösteren paritedir. İngiliz sterlini sağlam yapısı sayesinde Amerikan doları karşısında her zaman değerli kalmayı başarmıştır.
USD/CHF paritesi: Amerikan doları ve İsviçre Frangı arasındaki değişimleri gösteren bu parite de son 10 yıldır düzenli bir düşüş trendi gözlenmektedir. Yaşanabilen anlık yükselişler günlük yatırımcıların sıkı takip ettiği bir konudur. Paritede yükseliş olduğu zaman açığa satış yapılarak önemli kar elde edilebilir. Ancak bu yükselişleri yakalayabilmek için stabil düşüş trendinde olan bu pariteyi iyi takip etmek ve makro anlamda ekonomik gelişmeleri doğru yorumlayabilmek gerekir.
AUD/USD paritesi: Avusturalya Doları ve Amerikan Doları ilişkisini gösteren bu paritede güvenli liman arayan ve uzun vadeli kazanç hedefleyen yatırımcılar için idealdir. Bunun sebebi coğrafi olarak Avustralya kıtasında yaşanan ekolojik sorunlar Avusturalya dolarının değer kaybı yaşamasına sebep olmaktadır. Bu durumda paritenin değerinin düşmesine neden olur.
EUR/GBP paritesi: Euro nun İngiliz Sterlini karşısındaki değerini gösteren paritedir. İngiliz Sterlininin güvenilir yapısı sayesinde Euro hiçbir zaman Sterlinden daha değerli olmamıştır. Bu yüzden fazla macera sevmeyen yatırımcılar için uygundur. Dünyada en çok işlem gören paritelerden birisidir.
Sadece majör paritelere yatırım yapmak istemeyen yatırımcılar minör pariteleri de tercih edebilirler. Ancak minör pariteler genellikle kısa vadeli kazanç elde etmek için tercih edilir. Özellikle Majör para birimlerinin minör para birimlerine olan değeri gösteren paritelerde lokal yatırımcılar doğru pozisyon alarak günlük karlar elde edip o pariteden kısa vadede çıkarlar.
